تاریخ: آبان 27, 1402
لوردوزیس یا فرورفتگی کمر، یک خمیدگی غیرطبیعی در بخش پایینی کمر است که ممکن است با درد و ناراحتی همراه باشد و بر حرکت بدن تاثیر بگذارد. علت دقیق آن هنوز مشخص نیست. لوردوزیس باعث خم شدن سر به سمت جلو، قوز در قسمت بالایی کمر و تغییر موقعیت وضعی اغراق‌آمیز می‌شود. عواملی مانند کیفوز، چاقی، پوکی استخوان و اسپوندیلوزیس می‌توانند در بروز لوردوزیس نقش داشته باشند.
لوردوزیس با معاینه چشمی، عکسبرداری از اشعه X، سایر آزمایش‌های تصویربرداری و بررسی سابقه پزشکی، به خصوص درباره سنی که گودی کمر قابل مشاهده شده است، تشخیص داده می‌شود. درمان لوردوزیس شامل کاهش وزن، فیزیوتراپی، مصرف داروهای ضد درد و استفاده از بریس کمر می‌شود. در صورتی که انحنای کمر شدید باشد و باعث علائم دیگری شود، ممکن است عمل جراحی توصیه شود.
اهمیت موقعیت وضعی خوب بدن
نمی‌توان از اهمیت موقعیت وضعی صاف و خوب چشم پوشی کرد. با این حال صرفاً صاف نشستن باعث اصلاح موقعیت وضعی ناهمتراز ساختاری نمی‌شود . موقعیت وضعی صحیح، واقعا پنجره‌ای به ستون فقرات شما است .
برای یک لحظه این پنج دلیل برای اهمیت موقعیت وضعی درست را در نظر بگیرید:
- داشتن موقعیت وضعیتی درست به شما کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشید؛ چه در ورزش، چه در کار یا مطالعه.
- موقعیت وضعی درست باعث می‌شود اعتماد به نفس داشته باشید و با اعتماد به نفس دیده شوید.
- موقعیت وضعی خوب عملکرد بدن شما را در سطوح بهینه‌تر نگه می‌دارد در حالی که موقعیت وضعی بد می‌تواند عملکرد بدن شما را کاهش دهد. (به عنوان مثال با کاهش ظرفیت ریه‌ها، منجر به فشرده سازی آنها می‌شود.)
- موقعیت وضعی خوب باعث کاهش ساییدگی و فرسایش مفاصل می‌شود.
- وقتی ماهیچه‌ها مفاصل و رباط‌های شما در وضعیت طبیعی خود عمل کنند، باعث می‌شوند اندام‌ها و سیستم عصبی شما قادر به عملکرد بهتر باشد.
وقتی انحنای طبیعی ستون فقرات در موقعیت وضعی صحیح قرار داشته باشد، باعث قرار گرفتن سر در راستای لگن می‌شود و از این رو وزن به صورت نسبتاً مساوی در تمام ستون فقرات توزیع می‌شود و به دیسک‌های ستون فقرات اجازه می‌دهد به عنوان جاذب‌های شوک و ضربه عمل کنند . انحنای غیرطبیعی ستون فقرات باعث قرار گرفتن فشار بیشتر روی دیسک‌ها می‌شود و می‌تواند شخص را مستعد ابتلا به دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی و کمر درد کند . انحنای غیرطبیعی پایین کمر ممکن است زمانی مشخص شود که فرد متوجه شود پیراهن یا لباس‌های او در ناحیه پایین کمر پف می‌ایستند؛ یا در هنگام ایستادن یا دراز کشیدن یک فرو رفتگی بزرگ در بخش پایینی کمر وجود دارد. به نظر می‌رسد هنگامی که گودی کمر بسیار زیاد است، باسن مشخص‌تر و برجسته‌تر می‌باشد و پوشیدن کفش پاشنه بلند این وضعیت را حتی مشخص‌تر از پیش می‌کند.
علائم گودی کمر
فرورفتگی بسیار شدید گودی کمر، هایپرلوردوزیس نیز نامیده می‌شود . در این وضعیت، در هنگام ایستادن به نظر می‌رسد شکم به سمت جلو آویزان می‌شود و لگن برای جبران این وضعیت به سمت جلو شیب پیدا می‌کند.
اگر درباره گودی کمر نگران هستید باید به دنبال نشانه‌های زیر باشید:
- ممکن است لگن شما از مرکز ثقل ستون فقرات به سمت جلو شیپ پیدا کرده و به سمت جلو متمایل شده باشد.
- سفتی و انعطاف ناپذیری عضلات همسترینگ که باعث کشیده شدن لگن به سمت جلو می‌شوند.
- موقعیت وضعی نادرست که به مرور زمان بدن شما را در موقعیت وضعی گودی کمر نگه می‌دارد.
- متمایل شدن موقعیت سر به سمت جلو
- برامدگی بخش فوقانی کمر یا کمانی شدن آن
- سینه قیفی (sunken chest)
وقتی یک قسمت از بدن از حالت طبیعی خود بیرون می‌رود، سایر قسمت‌های بدن برای تعویض و جبران این وضعیت تغییر می‌کنند. به عنوان مثال، اگر لگن به سمت جلو متمایل شود، ممکن است سر نیز به سمت جلو متمایل شود که به آن انطباق جبرانی می‌گویند. هر نوع تغییر موقعیت بخش‌های بدن از حالت طبیعی خود، چالش‌های وضعی جدیدی را ایجاد می‌کند.
دیگر علائم همراه با گودی کمر
تنگی و انعطاف ناپذیری عضلات همسترینگ
مشکلات مربوط به تنگی عضلات همسترینگ عبارتند از:
- عدم تراز لگن که در بروز موارد زیر مشارکت دارد:
- درد کمر
- دژنراتیو دیسک
- اختلالات عصبی
- برامدگی و پاره شدن دیسک
- عضلات گلوتئال و فلکسورهای لگن ضعیف
متمایل شدن سر به سمت جلو
مشکلات مربوط به متمایل شدن سر به سمت جلو ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سردرد
- تنش گردن
- خستگی و تحریک پذیری
- کاهش عملکرد و ظرفیت
برامده شدن قسمت فوقانی کمر
مشکلاتی که با برآمدگی یا قوز قسمت فوقانی کمر همراه هستند می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- ایجاد قوز
- تنگی و انعطاف ناپذیری عضلات قفسه سینه
- ضعف عضلات بخش فوقانی کمر
قفسه سینه قیفی
مشکلات مرتبط با سینه قیفی شکل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش ظرفیت ریه‌ها
- مشکل در تنفس
- تنگی و انعطاف ناپذیری عضلات
آیا گودی کمر ارثی است؟
گودی کمر در حقیقت ارثی است. مشکلات تراز ستون فقرات و کمر مانند اسکولیوزیس و لوردوزیس، همگی ویژگی‌های ژنتیکی هستند و می‌توانند از نسلی به نسل دیگر منتقل شوند. اگر شما یا والدین شما مبتلا به لوردوزیس هستید، این بدان معنا نیست که لزوماً فرزندان شما نیز به آن مبتلا خواهند شد اما این احتمال وجود دارد که این ژن‌ها به نسل بعد شما منتقل شوند.
علت بروز گودی کمر یا لوردوزیس چیست؟
پوکی استخوان
چاقی
چاقی یک بیماری همه گیر در جهان است و ممکن است منجر به هایپر لوردوزیس شود. هنگامی که بدن مقدار قابل توجهی اضافه وزن به دست می‌آورد، ممکن است ستون فقرات برای پشتیبانی از وزن اضافه خم شود. داشتن وزن اضافه به مرور زمان می‌تواند احتمال ابتلا به گودی کمر را افزایش دهد. زیرا بدن شما خود را با افزایش وزن تنظیم می‌کند تا فشار بیش از حد وارده به قسمت تحتانی کمر را تحمل کند و از این رو باعث ایجاد موقعیت وضعی نادرست و ضعیف می‌شود. درباره ارتباط چاقی و مشکلات مربوط به بخش پایینی کمر پژوهش‌های زیادی انجام شده است.
دیسکایتیس
دیسکایتیس نوعی عفونت و التهاب در دیسک‌های ستون فقرات شما است. دیسکایتیس معمولاً توسط ویروس ایجاد می‌شود اما می‌تواند پس از اپیدورال ناشی از عمل جراحی یا بارداری نیز ایجاد شود. دیسکایتیس می‌تواند باعث لوردوزیس شود اما معمولاً این وضعیت موقتی است. دیسکایتیس می‌تواند بسیار دردناک باشد و شما را وادار کند تا برای خلاص شدن از دردی که همراه با آن ایجاد می‌شود، علائم لوردوزیس یا انحنای قابل توجه ستون فقرات را از خود نشان دهید.
تشخیص
پزشکان معمولاً قبل از تعیین اینکه کدام روش درمانی موجود برای اصلاح انحنا مناسب است ، شدت انحنا، سرعت پیشرفت آن و درد، ضعف و ناتوانی که بیمار تجربه می‌کند را در نظر می‌گیرند. برخی از تمرینات ورزشی خم شدن و چرخیدن، برای ارزیابی دامنه حرکت ستون فقرات، وجود لوردوزیس و سایر ناهنجاری‌های ستون فقرات، در مطب پزشک انجام می‌شود. در صورت بروز درد و یا پارستزی ممکن است ارزیابی عصب نیز انجام شود. تصویر برداری برای تشخیص معمولاً لازم نیست؛ اما ممکن است در مواردی که به نظر می‌رسد جراحی مزایایی داشته باشد، کمک کند.
درمان گودی کمر
درمان گودی کمر شامل موارد زیر است:
هرگونه مشکل ساختاری اساسی باید مورد توجه قرار گیرد. این اصل بسیار مهم است.
اگر می‌خواهید علائم درد و ناراحتی مربوط به موقعیت وضعی ضعیف را از بین ببرید باید برای خرید تجهیزات اصلاحی یا توانبخشی سرمایه گذاری کنید.
آماده سازی
مجموعه‌ای از وسایل کایروپراکتیک و آماده کننده به افزایش دامنه حرکت مفصل، افزایش انعطاف پذیری و بازگرداندن تراز طبیعی به لگن و ستون فقرات کمک می‌کنند.
ماساژ
ماساژ درمانی و ترمیمی بافت نرم که با مهارت های کایروپراکتیک همراه است، به عنوان گزینه‌های درمانی برای گودی کمر به کار می‌رود.
تغییر سبک زندگی
از خوابیدن روی شکم خودداری کنید و برای خرید یک تشک جدید و محکم سرمایه‌گذاری کنید. محل کار خود را از لحاظ ارگونومیک ارزیابی کنید در جلسات ورزشی کششی یا تمرینات عملی شرکت کنید که در مقایسه با باشگاه‌های بدنسازی سنتی ، دامنه بیشتری از عضلات را درگیر می‌کنند.
فیزیوتراپی
درمان لوردوزیس با توجه به شدت انحنای کمر تعیین می‌شود. موارد مختلف لوردوزیس با یکدیگر تفاوت دارند و از این رو هیچ درمان استانداردی برای آن وجود ندارد. با این حال ذکر شده است که ترکیبی از ورزش، مانند متُد شروث، بستن بریس و تمرین موقعیت وضعی در این باره مفید است. اگر انحنای کمر کمتر از ۲۵ درجه باشد ، معمولاً هیچ درمانی لازم نیست و بیمار هر چهار تا شش ماه یک بار مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای انحنای کمر بین ۲۵ درجه تا ۴۰ درجه، بستن بریس کمر همراه با مداخلات فیزیوتراپی و بررسی هر ۴ تا ۶ ماه یکبار برای تحت نظر قرار دادن وضعیت انحنا، در پیش گرفته می‌شود. انحنای بیشتر از ۴۵ درجه ممکن است برای مداخله جراحی ارزیابی شوند.
دستیابی به بهترین موقعیت وضعی ممکن، برای تثبیت و اصلاح ستون فقرات بسیار مهم است. فیزیوتراپی یک جنبه اساسی در طراحی و تنظیم برنامه های درمانی مختص بیماران است. اصلاح موقعیت وضعی تنها از طریق ورزش به دست نمی‌آید، بلکه باید در فعالیت‌های روزانه نیز لحاظ شود. مهم است که به خاطر داشته باشید هنگام انجام تمرینات لازم برای اصلاح منحنی‌ها، از انجام ورزش‌هایی که در حین اصلاح یک انحنا، یکی دیگر از انحناهای کمر را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهند، خودداری کنید. بنابراین دریافت راهنمایی از یک فیزیوتراپیست ماهر بسیار مهم است. مداخلات فیزیوتراپی برای بیماران مبتلا به لوردوزیس، به منظور جلوگیری از پیشرفت انحنای ستون فقرات و دراز شدن ستون فقرات طراحی شده است. در بیماران مبتلا به لوردوزیس همراه با عدم تعادل عضلانی یا ضعف عضلانی، وجود بارهای نامتقارن اضافه روی ستون فقرات باعث بدتر شدن انحنای آن می‌شود. بنابراین زودتر شروع کردن یک برنامه درمانی، اهمیت بسیاری دارد.
به خاطر داشته باشید هدف تمام برنامه‌های درمانی برای بیماران مبتلا به لوردوزیس کاهش درد در صورت وجود آن، بهبود موقعیت وضعی، متوقف کردن پیشرفت انحنا و معکوس کردن انحنای بخش پایینی کمر به سمت شکم است. بررسی موقعیت وضعی بدن کودک در اولین سال‌های دوره ابتدایی مدرسه، اهمیت بسیاری دارد.
ورزش
برای درمان لوردوزیس، تمرینات خاصی وجود دارد که با تمرکز بر شل کردن عضلات تنگ و تقویت نواحی ضعیف می‌توانند مفید باشند. این تمرینات ممکن است شامل تمریناتی برای تقویت عضلات شکم، عضلات گلوتئوس و عضلات فلکسور لگن باشند. هدف این تمرینات، تقویت ماهیچه‌ها و بهبود کنترل عضلات در این مناطق است. انجام این تمرینات می‌تواند منجر به تقویت عضلات ضعیف و آرام کردن عضلات تنگ شود. برای اجرای صحیح این تمرینات و بهره‌برداری بهینه از آنها، مشاوره و همراهی یک ورزش‌بازی، فیزیوتراپیست یا متخصص توانبخشی می‌تواند مفید باشد.
از آنجا که کشش و تقویت عضلات ضعیف در اصلاح موقعیت وضعی گودی کمر ضرورت دارد، ورزش‌هایی نیز برای شما تنظیم خواهد شد. نمونه تمریناتی که پزشکان توصیه می‌کنند به شرح زیر است:
حرکت گربه
این حرکت برای کشش و دراز کردن ستون فقرات بسیار مفید است. این تمرین باید ضمن حفظ تنش در ناحیه شکم و دم و بازدم منظم انجام شود. این حرکت را با قرار گرفتن راحت روی دست‌ها و زانوهای خود آغاز کنید. ستون فقرات خود را مانند یک گربه به سمت عقب بکشید. مراقب هرگونه تنش باشید و در صورت تجربه اولین علائم درد، تمرین را متوقف کنید. ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در این وضعیت باقی بمانید و حداقل سه بار آن را تکرار کنید.
حرکت کودک
این ورزش برای کشش عضلات بخش پایینی کمر انجام می‌شود. با قرار گرفتن روی دست‌ها و زانوهای خود حرکت را آغاز کنید و آنقدر بدن خود را به عقب بکشید تا در حین کشش بازوها به سمت جلو، روی پاشنه پاهای خود نشسته باشید. می‌توانید پیشانی خود را روی زیر انداز زیر پای خود بگذارید یا از یک بالش کوچک یا بلوک یوگا استفاده کنید. باز هم مراقب بروز هر گونه درد و تنش باشید. اگر احساس می‌کنید این تمرین برای شما دردناک است، آن را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
عمل جراحی
بیشتر بیماران قبل از عمل جراحی با استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب یک دوره فیزیوتراپی، بستن بریس و بهبودی عمومی سلامت ، درمان خواهند شد. ممکن است جراحی برای اصلاح گودی کمر و کاهش درد بخش پایینی کمر ، به شکل فیوژن ستون فقرات، جایگزینی دیسک کمر، دیسککتومی و استئوتومی انجام گیرد. درمان زودرس گودی کمر معمولا به این معنا خواهد بود که درمان‌های تهاجمی کمتر یا جراحی‌های کمتری برای درمان ، لازم خواهد بود و می توان انحطاط پیشرونده انحنای ستون فقرات را تا حدی متوقف کرد یا از سرعت پیشرفت آن کاست.
