کاربرد روش پی ار پی (prp) در درمان بیماری‌ها و آسیب‌های زانو

تاریخ: آبان 27, 1402

انجام تزریقات پی آر پی (PRP) در پزشکی، تکنیک جدیدی نیست. روش تزریق PRP برای بیش از 20 سال است که در پزشکی مدرن ابداع شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما این تکنیک زمانی محبوبیت بالایی پیدا کرد و استفاده از آن گسترده شد که برخی از ورزشکاران مشهور و شناخته‌شده پیش‌قدم شدند و برای توانبخشی و بهبودی آسیب‌دیدگی خود از این روش استفاده کردند. پی آر پی درمانی همچنین برای بهبود پیوند استخوان فک، گردن و استخوان‌های صورت به کار می‌رود. این روش در سال‌های اخیر، توسط  متخصصان برای درمان آسیب‌های ورزشی مورد استفاده قرار گرفته است. در این زمینه درمان زانو درد با پی آر پی و همچنین برای درمان آسیب‌های تاندونی مزمن به کار می‌رود.

تزریق پلاکت غنی از پلاسما (PRP) برای درمان انواع اختلالات اسکلتی-عضلانی در سال‌های اخیر بیشتر رایج شده است. تحقیقات و مطالعات انجام شده بر روی پی آر پی در زانو نشان داده‌اند که این روش کاملا ایمن است و به صورت بالقوه می‌تواند روند بهبودی بافت‌ها را تسریع بخشد و در نتیجه، بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده سریع‌تر صورت گیرد. تحقیقات بسیاری بر روی تاثیرات مثبت تزریق PRP بر روی درمان آرتروز زانو، پارگی رباط صلیبی ، کشیدگی رباط‌های آرنج ، اپیکوندلیت خارجی، آسیب‌های همسترینگ و آسیب تاندون آشیل انجام شده‌اند و نتیجه‌بخش بودن این روش را نشان داده‌اند.

درمان پی آر پی‌ چیست؟

PRP به معنای پلاکت غنی از پلاسما یا Platelet-Rich Plasma است. این محلول پلاسمای خون است که دارای میزان پلاکت‌های بسیار بیشتری نسبت به خون معمولی است، به طوری که تا 10 برابر بیشتر از مقدار معمول می‌باشد. پلاکت‌ها دارای پروتئین‌هایی به نام “فاکتورهای رشد” هستند که باعث تسریع فرایند بازسازی استخوان و بافت‌های آسیب‌دیده‌ی مفصلی می‌شوند. از این روش برای بهبود آسیب‌دیدگی‌های ورزشکاران حرفه‌ای و مشهور استفاده شده است. با درک مکانیزم عملکرد PRP، می‌توان به خوبی فهمید که چگونه این روش باعث بهبودی سریع‌تر و بهتر آسیب‌ها می‌شود.

همان‌طور که گفته شد، PRP دارای مقادیر زیادی از “فاکتورهای رشد” است که فرایند بازسازی و بهبود بافت را تسریع می‌بخشند. بسیاری از پزشکان از این تاثیرات درمانی PRP در برنامه‌های درمانی خود بهره می‌برند.

مزایا

متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی معتقدند که استفاده از روش PRP به عنوان یک روش تضمین شده و نتیجه‌بخش مزایای زیر را به همراه دارد:

• از پیشروی و شدت گرفتن آسیب پیشگیری می‌کند.
• به بدن شما قابلیت کافی برای بهبودی آسیب‌های مزمن را می‌بخشد.
• مدت زمان کلی بهبودی پس از آسیب‌دیدگی را کاهش می‌دهد.
• نیاز بیمار به انجام روش‌های جراحی و مداخلات درمانی تهاجمی را برطرف می‌کند.
• از سایر روش‌های درمانی دیگر هزینه‌ی کمتری دارد.
• انجام آن آسان و ساده است.
• تاثیرات درمانی آن بسیار سریع هستند.

معمولا چه آسیب‌هایی با PRP درمان می‌شوند؟

PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) به عنوان یک روش درمانی برای آسیب‌های زانو استفاده می‌شود که شامل آسیب روتاتورکاف، آسیب عضلات چهارسر رانی، آسیب عضلات همسترینگ، کشیدگی یا پارگی تاندون آشیل و آرتروز زانو می‌شود. به طور کلی، آسیب‌هایی که منجر به پارگی کامل تاندون یا رباط نشده‌اند، با استفاده از روش PRP با موفقیت قابل درمان هستند.

استفاده از روش PRP به ورزشکاران کمک می‌کند تا روند بهبودی خود را تسریع داده و از بروز آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنند. همچنین، این روش خطر بروز آسیب‌های بیشتر و حتی ناتوانی دائمی بیمار در نتیجه‌ی انجام جراحی‌های پرخطر را کاهش می‌دهد.

تزریق PRP چگونه انجام می‌شود؟

جلسه‌ی درمان با PRP معمولا حدود 20 دقیقه طول می‌کشد. در ابتدا در حدود 30 میلی‌لیتر از خون بیمار گرفته می‌شود. سپس نمونه‌ی خون در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده می‌شود تا پلاسمای غنی از پلاکت از سایر قسمت‌های خون جدا شود. سپس پزشک متخصص، پلاسمای غنی از پلاکت را در نقاط آسیب‌دیده تزریق می‌کند. این تزریق معمولا تحت راهنمای اولتراسوند انجام می‌شود، به این معنا که پزشک در هنگام تزریق به طور همزمان تصاویر اولتراسوند (مشابه سونوگرافی) از ناحیه آسیب‌دیده را می‌بیند تا سوزن را دقیقا در جای صحیحی قرار دهد.

پلاسمای تزریق شده دارای منابع غنی از پلاکت است که برای بازسازی بافت آسیب‌دیده ضروری هستند. فاکتورهای رشد که در پلاکت خون موجود هستند در واقع موجب تحریک بافت‌ها برای تولید کلاژن بیشتر می‌شوند و تولید سلول در تاندون‌ها و ژن‌های سازنده‌ی سلولی در تاندون را افزایش می‌دهند.

این فاکتورهای رشد همچنین میزان جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده را افزایش می‌دهند و در نتیجه غضروف‌های بین‌مفصلی، بافتی منسجم‌تر و مقاوم‌تر پیدا می‌کنند. تزریق PRP همچنین تکثیر سلولی در تاندون را فعال می‌کند و موجب می‌شود کلاژن بیشتری برای تاندون‌ها، رباطها، غضروف‌ها و عضلات آسیب‌دیده تولید شود.

نتایج تزریق PRP

در روزهای ابتدایی پس از تزریق پی آر پی (PRP)، ممکن است شدت درد شما افزایش یابد. اما با گذشت زمان، این درد کاهش می‌یابد و همچنین کارایی و عملکرد عضو آسیب‌دیده بهبود می‌یابد و قدرت و مقاومت عضلات و مفاصل افزایش می‌یابد.

بهبود تدریجی آسیب خود را طی 2 تا 6 هفته پس از جلسه‌ی درمانی متوجه خواهید شد. برخی از بیماران گزارش کرده‌اند که بهبود تدریجی آسیب آن‌ها حتی تا 6 الی 9 ماه ادامه داشته است. تحقیقات نشان داده است که تزریق PRP می‌تواند بافت‌های آسیب‌دیده را بازسازی کرده و اثربخشی این روش درمانی را تایید می‌کند. با بهبودی بافت‌های آسیب‌دیده، می‌توان از لزوم انجام عمل جراحی و دیگر مداخلات تهاجمی پیشگیری کرد.

آیا تزریق PRP جایگزینی برای عمل جراحی است؟ چرا این روش (به لحاظ نظری) می‌تواند موثر باشد؟

PRP لزوما جایگزین جراحی نیست. هرچند بسیاری از آسیب‌های مزمن به خوبی به این روش پاسخ می‌دهند و دیگر لزومی برای انجام جراحی نخواهد بود اما غیرممکن است که پیش‌بینی کنیم که در چه مواردی این روش پاسخگو خواهد بود و در چه مواردی تغییری ایجاد نمی‌کند. یک آسیب بسیار مزمن و درمان نشده معمولا موجب تشکیل بافت فیبروزی اضافه در محل آسیب‌دیدگی می‌شود. این موضوع موجب اختلال در عملکرد مفصل و مستعد بودن تاندون‌ها و رباط‌ها برای آسیب‌دیدگی مجدد و پارگی کامل می‌شود. در برخی موارد نیز عدم بهبود آسیب به خاطر کم بودن خون‌رسانی به ناحیه مورد نظر می‌باشد. در اغلب موارد تاندون دچار پارگی‌های میکروسکوپی و تشکیل بافت‌های فیبروزی به طور مزمن شده است و خونرسانی به این نواحی نیز بسیار ضعیف است. به همین خاطر بدن بیمار برای بازسازی آسیب‌دیدگی با مشکل مواجه می‌شود. روش PRP موجب تحریک واکنشی در محل آسیب‌دیدگی می‌شود که در نتیجه‌ی آن روند بهبودی آسیب آغاز می‌شود.

این روند بهبودی با کمک فاکتورهای رشد و بازسازی که در پلاکت غنی شده موجود هستند، سرعت پیدا می‌کند. بنابراین با درمان PRP همراه با انجام توانبخشی مجدد، ما می‌توانیم شانس بهبودی آسیب را افزایش و احتمال پیشروی آسیب را کاهش دهیم. این نتایج مثبت می‌تواند احتمال ان که بیمار به انجام جراحی نیاز داشته باشد را کم کند.

هزینه‌ی  این روش درمانی چقدر است؟

اکثر شرکت‌های بیمه هزینه‌ی تزریق پی آر پی ((PRP را پوشش نمی‌دهند، بنابراین باید برای انجام این درمان هزینه پرداخت کنید. شما می‌توانید در مورد این موضوع از شرکت بیمه‌ی خود سوال کنید و در صورتی که بیمه هزینه‌ی انجام تزریق PRP را پوشش نمی‌دهد از کارگزار بیمه در خواست تجدید نظر کنید. اما از آنجایی که هنوز شواهد علمی کمی برای تایید پشتیبانی این روش درمانی وجود دارند، احتمال این که بیمه این روش درمانی را پوشش بدهد کم است.

 هزینه‌ی تزریق PRP با توجه به شرایط هر بیمار متفاوت اسا. شما می‌توانید در این مورد از پزشک خود سوال کنید. تجهیزات مورد استفاده برای انجام PRP نیز متفاوت هستند و هزینه‌ی متفاوتی در بر دارند. در اغلب مطب‌ها، پزشکان از کیت‌های یکبارمصرف که توسط شرکت‌های تولید تجهیزات ارتوپدی ساخته می‌شود، استفاده می‌کنند.

خطرات PRP

عوارض جانبی ناشی از PRP بسیار نادر هستند، اما با این حال، احتمال وقوع آن وجود دارد. وقتی سوزنی در پوست فرو می‌رود، احتمال عفونت وجود دارد. عوارض جانبی دیگر PRP که احتمال وقوع آن بیشتر است، شامل افزایش درد و التهاب در محل تزریق می‌شود. استفاده از PRP برای افرادی که از اختلالات خونریزی رنج می‌برند، افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند، بیماران مبتلا به سرطان، بیمارانی با عفونت فعال در بدنشان و زنان باردار توصیه نمی‌شود.