تاریخ: آبان 27, 1402
درد گردن دلایل زیادی دارد که از مشکلات شدید از قبیل گرفتگی عضلانی و اختلالاتی که با گذر زمان به وجود میآیند از قبیل استئوآرتریت گردن و سندروم درد میوفاسیال میتواند متغیر باشد. فشرده شدن اعصاب، بروز عفونت، شکستگی یا مشکلات طناب نخاعی از جمله سایر دلایل بروز درد گردن محسوب میشوند. برای تشخیص درد گردن پزشک ابتدا به بررسی سابقه پزشکی شما میپردازد و از شما سوالاتی را در خصوص محل و شدت درد و کیفیت درد خواهد پرسید به عنوان مثال از شما می‌پرسد دردی که احساس می‌کنید خفیف است یا شدید، تیر کشنده است یا ضربان دار. سپس پزشک انجام معاینه جسمانی میپردازد و بعد از آن درخواست انجام برخی روش‌های عکس برداری را خواهد داد. تشخیص علت بروز درد گردن به منظور طراحی یک برنامه درمانی مناسب اقدام بسیار مهم محسوب میشود که این امر به علت بروز درد و ناراحتی شما بستگی دارد.
دلایل درد گردن
گردن از تعدادی استخوان، رباط و دیسک، عضله و عصب ساخته شده است که قسمت فوقانی طناب نخاعی را تشکیل می‌دهند و هرگونه آسیب دیدگی یا بیماری در این ساختار میتواند باعث بروز درد گردن شود.
علل اسکلتی عضلانی درد گردن
در اکثر موارد درد گردن به علت مشکلات اسکلتی عضلانی به وجود میآید.
کشیدگی گردن
کشیدگی عضلات گردن رخ میدهد زمانی که عضلات این منطقه به طور غیرطبیعی کشیده یا پاره میشوند. این مشکل میتواند به دلیل آسیب دیدن ناشی از تصادفات رانندگی، تصادف با موتور، یا فشارهای حاصل از فعالیت‌های روزمره نظیر نگهداری حالت نامناسب بدن یا عادات خواب نامناسب ایجاد شود.
آسیب دیدگی تروماتیک
آسیب دیدگی تروماتیک به وضعیت گفته میشود که باعث کشیدگی گردن پارگی یا رگ به رگ شدن گردن خواهد شد و رباط‌های ناحیه گردن دچار کشیدگی بیش از حد یا پارگی میشوند. این وضعیت زمانی ایجاد میشود که فشار و نیروی بسیار زیادی به طور ناگهانی به گردن وارد شود و باعث کشیدگی بیش از حد آن شود و بیمار دچار درد شدید گردن و کمر نماید. در این اختلال معمولاً کشیدگی گردن با خم شدن شدید به سمت جلو همراه است.
اسپوندیلوزیس گردن
درد دیسکوژنیک گردن
این نوع درد در گردن به تغییرات ایجاد شده در ساختار یک یا چند عدد از دیسک‌های ناحیه گردن که نقش ضربه گیر بین استخوان‌های گردن را ایفا می‌کنند به وجود میآید. این تغییرات ایجاد شده در ساختار دیسک میتواند به علت ضربه یا آسیب دیدگی ایجاد شوند ولی معمولا به علت بالا رفتن سن و فرآیند طبیعی پیری به وجود میآیند.
درد میوفاسیال
درد میوفاسیال یک نوع درد عضلانی است که از نقاط حساس و صفر عضلات به وجود میآید. این نقاط حساس به فشار بوده و معمولاً پس از ضربه به گردن یا نگه نداشتن حالت بدن مناسب ایجاد میشود. این نوع درد معمولاً به صورت درد تیر کشنده و عمیق در نقاط مشخصی از عضلات ایجاد میشود و می‌توان با استفاده از انگشتان به صورت گره‌های سفت در عضلات آن را احساس کرد. فشار دادن به این نقاط در برخی موارد میتواند با لمس کردن به خوبی احساس شوند و نه تنها موجب ایجاد درد موقت میشوند، بلکه می‌توانند منجر به بروز درد در نقاط دیگری از بدن مانند شانه، قسمت فوقانی کمر یا پشت سر شوند.
شکستگی گردن
شکستگی یکی از هفت مهره ناحیه گردن علت تصادفات شدید از قبیل ضربه اتوماتیک یا سقوط از ارتفاع یا انجام دادن تمرینات ورزشی سنگین به وجود میآید. شکستگی گردن علاوه بر ایجاد درد شدید گردن که تا شانه و بازوها انتشار پیدا میکند و باعث بروز کبودی و تورم نیز خواهد شد. مهمترین مسئله نگران کننده ای که در ارتباط با شکستگی گردن وجود دارد آسیب دیدگی طناب نخاعی است که میتواند باعث فلج یا مرگ شود.
هایپراستنوزیس اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر
هایپراستنوزیس اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر زمانی رخ میدهد که رباط‌ها و تاندون‌هایی که در امتداد ستون فقرات قرار دارند کلسیفیته و سفت شوند. تعداد زیادی از افرادی که دچار این اختلال هستند هیچگونه نشانه و علامتی ندارند اما برخی دیگر دچار درد شدید و سفتی گردن در قسمت فوقانی کمر خود میشوند که با گذشت زمان بدتر میشود.
درد گردن ناشی از مشکلات عصب
علاوه بر مشکلات اسکلتی عضلانی اختلالات که در اعصاب گردن به وجود میآیند باعث بروز درد گردن خواهد شد. به خاطر داشته باشید که در تعداد زیادی از موارد ترکیبی از مشکلات عصبی و اختلالات اسکلتی عضلانی عامل اصلی بروز درد گردن بیمار است.
رادیکولوپاتی ناحیه گردن
رادیکولوپاتی ناحیه گردن زمانی به وجود میآید که ساختار ستون فقرات باعث فشار آوردن به ریشه عصب و بروز التهاب در آن شود، ریشه عصب به قسمت گفته میشود که یک مجموعه از اعصاب ستون فقرات از آنجا و از طریق سوراخی که داخل مهره‌ها قرار دارد و به آن فرامن گفته میشود خارج شوند. از جمله دلایلی که در ارتباط با رادیکولوپاتی گردنی وجود دارد می‌توان به بیرون زدگی یا فتق دیسک گردن و تغییرات تحلیل برنده در دیسک ناشی از ضربه و بالا رفتن سن اشاره کرد. علائم و نشانه‌های رادیکولوپاتی گردنی شامل درد یا سوزش در ناحیه گردن و قسمت فوقانی بازو یا شانه یا ناحیه بین هر دو کتف است. گاهی اوقات درد در ناحیه قفسه سینه، سینه یا صورت احساس میشود. سوزن سوزن شدن و بی حسی و ضعف نیز در بازوها احساس خواهد شد.
سندروم طناب مرکزی
سندروم طناب مرکزی به معنای آسیب دیدگی طناب نخاعی ناشی از عواملی مانند آسیب گردن، تومورهای ستون فقرات یا استئوآرتریت گردن است. این سندروم یک مشکل جدی است و حتی جدی‌تر از رادیکولوپاتی گردنی است، زیرا در این اختلالات، چندین ریشه طناب نخاعی درگیر میشوند. به علاوه، علاوه بر مشکلات در گردن و کاهش دامنه حرکت آن، سندروم طناب مرکزی معمولاً باعث ضعف و بی‌حسی در دست‌ها و بازوها میشود. در حالات شدید، بیمار ممکن است مشکلاتی در راه رفتن، کنترل حرکت مثانه و روده، و انجام روابط جنسی داشته باشد.
سایر علل
علاوه بر مشکلات مربوط به اعصاب و اختلالات اسکلتی عضلانی سایر علل درد گردن عبارتند از مننژیت، عفونت موضعی درون بافت‌های گردن، سرطان و قطع شدن شریان گردن.
مننژیت
منظور از مننژیت، التهاب مننژها است. مننژ به بافت‌هایی گفته میشود که مغز و طناب نخاعی را پوشش می‌دهند.
عفونت ستون فقرات گردن
در برخی موارد یک وضعیت بسیار جدی است به علت قارچ یا باکتری یا مایکوباکتری سل عفونت در ناحیه ستون فقرات گردن ایجاد میشود. سه مورد عفونت‌های گردن به شرح زیر می‌باشند:
- عفونتی که باعث درگیر شدن یک یا چند عدد از هفت مهره گردن میشود.
- عفونت در یک یا چند عدد از دیسک‌های گردن
- تجمع عفونت و به وجود آمدن آبسه درون کانال نخاعی که محل قرار گیری طناب نخاعی است.
درد مزمن گردن از قبیل احساس درد در هنگام شب شایع ترین علامتی است که فرد مبتلا به عفونت ستون فقرات احساس میکند. به ندرت عفونت ستون فقرات گردنی درون لایه‌های عمیق بافت گردن به وجود میآید. در صورت بروز عفونت ستون فقرات گردنی، بیمار علاوه بر درد گردن با سایر علائم و نشانه‌ها مواجه میشود که بر اساس محل بروز عفونت میتواند شامل درد گلو و ناتوانی در باز کردن فک، مشکلات تنفسی و بروز مشکل یا درد در ارتباط با غذا خوردن و بلعیدن مواد خوراکی باشد.
سرطان
برخی از انواع سرطان سر و گردن از قبیل سرطان غدد بزاق میتواند باعث بروز درد گردن شود. از سوی دیگر انتشار تومور از سایر نواحی بدن به ستون فقرات گردنی نیز میتواند باعث بروز درد گردن شود.
قطع شدن شریان گردن
قطع شدن شریان گردن به اختلالی گفته میشود که یک پارگی در دیواره شریان مهره ای یا کورتوئید ایجاد میشود و علت آن تخریب لایه‌های دیواره شریان است. این اختلال خطرناک و تهدید کننده معمولاً به علت تروما از قبیل ضربه خفیف که به آن توجه نشده باشد ایجاد میشود. این مشکل میتواند در بیش از ۵۰ درصد از موارد باعث سکته مغزی یا سکته موقت ایسکمیک شود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
با توجه به اینکه درد گردن دلایل زیادی دارد مراجعه به پزشکان ضروری است این مسئله در مواردی که به گردن شما هرگونه ضربه یا آسیبی وارد شده است و درد پس از یک هفته بهتر نشده یا بدتر و شدید شده است یا آن که درد شما در هنگام شب به وجود میآید بسیار ضروری خواهد بود. برخی از علائم و نشانه‌هایی که نشان میدهد باید فوراً به پزشک مراجعه کنید به شرح زیر می‌باشند:
- سوزن سوزن شدن، بی حسی یا ضعف که به دست و بازو و پاها انتشار یافته است.
- سردرد و سرگیجه
- مشکلات بینایی
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- از دست دادن تعادل
- ناپایداری گردن
- تب یا لرز
- کاهش وزن
درد گردن چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص درد گردن میتواند یک اقدام دشوار باشد تا با وجود تست‌ها و آزمایشات متعددی که امروزه توسط پزشکان انجام میشود تشخیص علت درد گردن میتواند بسیار چالش برانگیز باشد. پزشک برای تشخیص فرآیند درمان به بررسی این مسئله میپردازد که آیا درد گردن به علت تروما به وجود آمده است یا آن که ارتباطی به تروما ندارد. درد گردن ناشی از ضربه شدید معمولاً در واحدهای اورژانس به بررسی میشود و بیمار به اقدامات مراقبتی فوری نیاز دارد.
ارزیابی گردن ناشی از تروما
در صورتی که به گردن شما ضربه وارد شده است و شما در واحد اورژانس درمان شده اید باید در ابتدا گردن شما ثابت شود. در اولین مرحله درمان پزشک باید به جمع آوری اطلاعات ضروری بپردازد تا بتواند به تشخیص قطعی دست پیدا کند.
ثابت کردن و بی حرکت کردن گردن
در مواردی که به گردن ضربه وارد شده است پزشک به عنوان اولین اقدام درمانی به ثابت کردن گردن و عدم حرکت آن توسط گردنبند سفت طبی میپردازد که گردن روی لبه‌های آن قرار می‌گیرد. پس از ثابت کردن گردن، پزشک و اعضای تیم درمان به بررسی علایم و نشانه‌های حیاتی شما می‌‌پردازند و اطلاعات لازم را در خصوص شدت مشکل شما به دست خواهند آورد. در تعداد زیادی از موارد که به گردن ضربه شدید وارد شده است اعضای تیم درمان درخواست عکسبرداری فوری از گردن را می‌دهند تا بتوانند به تشخیص قطعی برسند و معمولاً مرحله ارزیابی سابقه پزشکی بیمار و معاینات جسمانی که در افرادی که دچار درد گردن اتوماتیک شده اند برخلاف بیمارانی که درد غیر تروماتیک گردن دارند درخواست نمی‌شود.
ارزیابی درد غیر تروماتیک گردن
در صورتی که به گردن شما ضربه وارد نشده است پزشک به انجام معاینات دقیق گردن، بررسی عملکرد نورولوژیکی و بررسی سابقه پزشکی شما خواهد پرداخت.
بررسی سابقه پزشکی
پزشک در هنگام انجام معاینه جسمانی از شما در خصوص شدت و مدت زمان محل بروز درد و کیفیت آن سوال خواهد پرسید او همچنین در خصوص علائم و نشانه‌های هشدار دهنده که میتواند نشانه یک مشکل جدی و تهدید کننده زندگی باشد از قبیل فشرده شدن طناب نخاعی، سرطان، عفونت و مواردی از این قبیل سوال می‌پرسد. درد گردن که با علائم و نشانه‌های هشدار دهنده همراه باشد معمولاً به معنای نیاز به انجام عکسبرداری اورژانسی هست گردن است.
معاینه گردن
پزشک در هنگام انجام معاینه جسمانی و بررسی علائم و نشانه‌های کبودی، تورم یا وجود توده خواهد پرداخت و همچنین دامنه حرکات گردن شما را بررسی میکند و به عضلات گردن فشار وارد میکند تا وجود اسپاسم و حساسیت را تشخیص دهد و نقاط ماشه ای را پیدا کند.
معاینات نورولوژیکی
در اکثر مواردی که فرد دچار درد گردن است پزشک انجام معاینات نورولوژیکی خواهد پرداخت و علاوه بر بررسی قدرت عضلات، وجود حس در پوست و عکس العمل‌های گردن به بررسی برخی تست‌ها نیز میپردازد. یکی از تست‌هایی که به آن اسپرلینگ می‌‌گویند برای بازسازی علائم و نشانه‌های رادیکولوپاتی گردن کاربردی است. در این تست پزشک به قسمت فوقانی سر فشار وارد میکند و سر را به طرفی که گردن درد میکند می‌چرخاند. در صورتی که این روش باعث بروز درد شود یا باعث به وجود آمدن سایر مشکلاتی از قبیل سوزن سوزن شدن شود نتیجه تست مثبت است. در یک روش دیگر که بیمار با احساس شوک و برق گرفتگی در هنگام چرخش گردن مواجه میشود پزشک به انجام یک تست دیگر میپردازد تا وجود فشرده شدن طناب نخاعی که در محل بیرون زدگی دیسک به وجود آمده است یا وجود زائده‌های استخوانی، تومور یا ضایعات ام اس را تشخیص دهد.
عکسبرداری از گردن
علاوه بر مواردی که بیمار دچار ترومای شدید گردن شده است پزشک علاوه بر انجام معاینات جسمانی در خواست عکسبرداری از گردن را نیز میدهد. عکسبرداری از کردن در افرادی که دچار هرگونه علامت هشدار دهنده جدید و پایدار هستند یا آنکه علائم و نشانه‌های نورولوژیکی دارند یا درد گردن آنها بدتر شده است درخواست خواهد شد. به عنوان مثال اسکن ام آر آی از ستون فقرات ناحیه گردن برای بررسی رادیکولوپاتی گردنی درخواست میشود. اسکن ام آر آی ستون فقرات گردن در مواردی که پزشک به وجود عفونت یا وجود تومور مشکوک شده باشد انجام خواهد شد. عکسبرداری توسط اشعه ایکس یا سی تی اسکن را می‌توان برای تایید شکستگی گردن یا تشخیص استئوآرتریت انجام داد.
آزمایش خون
در اکثر موارد پزشک درخواست انجام آزمایش خون را میدهد تا تعداد سلول‌های خونی بررسی شود و بتواند برخی از دلایل بروز درد گردن از قبیل مننژیت یا عفونت ستون فقرات گردنی را تشخیص دهد.
روش‌های تشخیص افتراقی
اگرچه معمولاً تصور بر این است که درد گردن باید به خود گردن ارتباط داشته باشد این مسئله همیشه درست نیست زیرا در حقیقت برخی از انواع اختلالات پزشکی میتواند باعث بروز درد گردن شود یا باعث انتشار درد به ناحیه شود که برخی از این دلایل عبارت است از اختلالات صفرا، پارگی روتاتور کاف، سردردهای تنشی، میگرن و در برخی موارد بسیار جدی حملات قلبی باعث بروز درد گردن میشود. در این موارد معمولاً پزشک با سایر علائم و نشانه‌ها و سرنخ‌های تشخیصی مواجه خواهد شد به عنوان مثال در مواردی که فرد دچار میگرن از بیمار علاوه بر درد ضربان دار در یک طرف از سر خود و تهوع و استفراغ یا حساسیت به نور دچار مرحله پیش صرع نیز خواهد شد. در صورتی که پزشک به اختلالات کیسه صفرا مشکوک شده باشد سونوگرافی و انجام آزمایش خون را درخواست خواهد کرد تا بتواند وجود این مشکل را تایید کند. در صورتی که پزشک به وجود آنژین یا حمله قلبی مشکوک شده باشد درخواست انجام نوار قلب و آزمایش خون را خواهد داد. گاهی اوقات نیز برخی از انواع بیماری‌ها از قبیل اختلالات روماتیسمی کل بدن از قبیل فیبرومیالژی، آرتریت روماتوئید و آرتریت گیجگاهی از دلایل بروز درد گردن هستند. در این موارد نیز معمولاً علاوه بر گردن، درد در سایر نقاط احساس میشود. انجام آزمایش خون که شامل بررسی مارکرهای التهابی یا پروتئین واکنشی C است برای تشخیص به پزشک کمک میکند.
درد گردن چگونه درمان میشود؟
درمان درد گردن به نتایج حاصل از ارزیابی‌های انجام شده بستگی دارد اما اغلب شامل ترکیبی از روش‌های درمانی از قبیل دارو درمانی و فیزیوتراپی است.
استفاده از کمپرس سرد و گرم
در مواردی که گردن دچار کشیدگی شده است استفاده از کمپرس سرد به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه و ۴ بار در طول روزهای اول بروز آسیب دیدگی میتواند از میزان التهاب و درد بکاهد. پس از این مرحله باید از کمپرس گرمایی استفاده کرد که شامل دوش آب گرم است و به رفع سفتی عضلات خواهد پرداخت.
دارو درمانی
در صورتی که درد گردن به مشکلات اسکلتی عضلانی و مشکلات مرتبط با گردن مرتبط باشد، پزشک ممکن است انواع مختلفی از داروها را توصیه کند. این داروها شامل شل کننده‌های عضلانی، داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب و استامینوفن میشوند. در مواردی که درد شدید باشد، ممکن است به تجویز داروهای مسکن قوی نیز پرداخته شود.
برای تشخیص رادیکولوپاتی گردنی یا سندروم طناب مرکزی، پزشک ممکن است مصرف داروهای استروئیدی خوراکی مانند پردنیزون یا استروئید قابل تزریق مانند کورتیزون را تجویز کند. استفاده از استروئیدها علاوه بر کاهش درد، میتواند باعث کاهش التهاب نیز شود.
در صورتی که فرد دچار مننژیت یا عفونت گردن شده باشد، پزشک ممکن است به تجویز داروهای ضد ویروسی، ضد قارچ یا داروهای آنتی بیوتیک که به صورت وریدی به بدن ارسال میشوند، پرداخته و مصرف آنها را توصیه کند.
در برخی موارد، اگر بیمار محدودیتی برای مصرف داروهای ضد انعقاد خون یا داروهای ضد پلاکت نداشته باشد، پزشک ممکن است پس از جراحی قطع شریان گردن، این داروها را تجویز کند.
فیزیوتراپی
در صورتی که بیمار با کشیدگی گردن و رادیکولوپاتی گردنی مواجه شود، متخصص فیزیوتراپی ممکن است تمرینات ورزشی خاصی را برای کاهش درد گردن، تقویت عضلات گردن و بهبود دامنه حرکت گردن توصیه کند. در مواردی که فرد با استئوآرتریت گردن مبتلا است، پزشک علاوه بر تمرینات کششی ورزشی مخصوص عضلات، ممکن است استفاده موقت از گردنبند طبی و تصحیح حالت بدن را توصیه کند.
روش‌های درمانی مکمل
گاهی اوقات پزشک در کنار روش‌های درمانی قدیمی یا دارو درمانی از برخی روش‌های درمانی مکمل برای کاهش درد استفاده میکند به عنوان مثال ماساژ درمانی، طب سوزنی یا بیوفیدبک می‌توانند برای درمان کشیدگی گردن مفید باشند. تزریق دارو درون نقاط ماشه ای به درمان درد میوفاسیال کمک خواهد کرد.
انجام عمل جراحی
معمولاً برای درمان درد گردن از عمل جراحی استفاده نمی‌شود اما در برخی موارد خاص جراحی ضروری خواهد بود. به عنوان مثال در مواردی که بیمار دچار رادیکولوپاتی شدید یا دائمی گردنی است از روش‌های جراحی که شامل سه روش می‌باشد استفاده خواهد شد. این روش‌های جراحی به شرح زیر می‌باشند:
- فیوژن و دیسککتومی قسمت جلوی گردن و روشی است که در آن دیسکی که دچار بیرون زدگی شده است یا تحلیل رفته و به عصب فشار وارد میکند خارج می‌گردد و سپس فرایند فیوژن مهره انجام خواهد شد.
- تعویض دیسک نیز روشی است که در آن آسیب دیده خارج میشود و یک عدد دیسک مصنوعی جایگزین آن خواهد شد.
- لامینوفرامینوتومی خلفی گردن شامل خارج کردن استخوان و زائده‌های استخوانی و بافت‌های مجاور است که به عصب فشار وارد می‌کنند.
در برخی موارد برای ترمیم شریان قطع شده گردن علاوه بر انجام عمل جراحی انجام آنژیوپلاستی با یا بدون نصب استنت ضروری خواهد بود. این نامه جراحی معمولا توسط متخصص قلب و عروق انجام میشود.
چگونه می‌توان از درد گردن جلوگیری کرد؟
اگر چه نمی‌توان همیشه از بروز درد گردن جلوگیری کرد به ویژه در مواردی که درد گردن به بالا رفتن سن ارتباط دارد، رعایت کردن برخی اقدامات خاص به کنترل درد و کاهش ریسک بروز تروما یا آسیب دیدگی گردن کمک میکند. در بخش زیر به چند نکته اشاره می‌کنیم که به شما برای کاهش درد گردن یا جلوگیری از بروز درد گردن کمک خواهد کرد:
- حفظ حالت صحیح بدن اهمیت زیادی دارد به عنوان مثال اگر شما به مدت طولانی به کامپیوتر نگاه می‌کنید می‌توانید با بالا آوردن مانیتور هم سطح با چشم خود و استراحت منظم و بلند شدن و انجام حرکات کششی به سلامت گردن خود کمک کنید.
- کاهش استرس با استفاده از روش‌های مخصوص آرام سازی بدن و مدیتیشن توصیه میشود.
- با پزشک خود در خصوص بهترین حالت برای خوابیدن صحبت کنید به عنوان مثال ممکن است پزشک به شما بگوید که از خوابیدن روی شکم خود اجتناب کنید و به جای بالش از رول مخصوص گردن استفاده نمایید.
- در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی یا جسمانی با استفاده از وسایل محافظ از قبیل کلاه از بدن خود مراقبت کنید تا از آسیب دیدگی سر و گردن شما در هنگام انجام فعالیت جسمانی یا ورزشی جلوگیری شود.
- در هنگام شنا کردن کاملا احتیاط کنید و از شیرجه زدن درون آب خودداری کنید.
- محیط منزل خود را ایمن نگه دارید و هر گونه وسایلی که باعث میشود دچار زمین خوردن شوید را جمع آوری کنید تا سلامت شما تضمین گردد.
