فیزیوتراپی دیسک گردن: آیا دیسک گردن با فیزیوتراپی درمان میشود؟

دیسک گردن یک اختلال تحلیل برنده در ستون فقرات در ناحیه گردن است. بیرون زدگی دیسک در اکثر مواقع در ناحیه گردن که به آن ستون فقرات گردنی می‌‌گویند یا قسمت پایین کمر که به آن ناحیه لومبر گفته می‌‌شود رخ می‌دهد. درمان بیرون زدگی دیسک گردن در افراد مختلف بر اساس فاکتورهای متعددی تعیین می‌شود با این حال به تعداد زیادی از بیمارانی که دچار این بیماری می‌شوند توصیه می‌گردد که ابتدا از داروهای مسکن ضد التهاب و سپس فیزیوتراپی استفاده کنند. در تعداد زیادی از موارد روش‌های درمانی مراقبتی باعث از بین رفتن علائم و نشانه‌های فرد می‌شوند. یکی دیگر از روش‌های درمانی که برای بهبود دیسک گردن وجود دارد تزریق دارو است که باعث کاهش التهاب و رفع علائم و نشانه‌های حاصل از دیسک گردن خواهد شد.

 دیسک گردن چیست؟ 

ستون فقرات ناحیه گردن از ۷ عدد ماه ساخته شده است که بین آنها دیسک بین مهره‌ای قرار دارد و وظیفه آنها حفظ انعطاف پذیری استخوان‌های کمر است. دیسک بین مهره‌ها ساختارهای نرم و انعطاف پذیری هستند که شامل یک پوسته سخت خارجی می‌باشند و درون آنها توسط یک ماده نرم ژل مانند پوشانده شده است. دیسک بین مهره ای یک نوع خاص از بافت غضروفی است که استخوان‌های ستون فقرات را به یکدیگر متصل می‌کند و به عنوان یک ضربه گیر عمل می‌کند و در هنگام راه رفتن از برخورد مهره‌ها روی یکدیگر جلوگیری خواهد کرد. با بالا رفتن سن فرآیند تحلیل رفتگی دیسک شروع می‌‌شود و این امر باعث بروز درد و در نهایت پارگی آن خواهد شد. پارگی دیسک به علت ترک خوردگی و آسیب لایه خارجی دیسک به وجود می‌‌آید و باعث می‌‌شود مواد نرم داخل دیسک به سمت بیرون هدایت شوند و وارد فضای ستون فقرات گردند. این امر اغلب باعث می‌شود که به اعصاب ستون فقرات فشار وارد شود و می‌تواند باعث بروز برخی از علائم و نشانه‌ها در بازو گردد.

 علل بروز دیسک گردن چیست؟  

شایع ترین علل و فاکتورهای خطر در بروز دیسک گردن عبارتند از بالا رفتن سن، ضربه یا آسیب دیدگی، مختل شدن حرکات گردن، استعمال دخانیات و فاکتورهای ژنتیکی.

 علائم و نشانه‌های دیسک گردن چیست؟  

یکی از علائم شایع دیسک گردن درد گردن می‌باشد. معمولاً درد در ناحیه گردن به وجود می‌آید اما بیرون زدگی دیسک و فشرده شدن اعصاب باعث می‌شود که درد به بازوها انتشار پیدا کند. اگرچه درد بازو می‌تواند به اشکال مختلفی به وجود بیاید معمولاً به صورت درد تیر کشنده که به یک قسمت از بازو منتشر می‌‌شود احساس خواهد شد. هنگامی ‌که اعصاب بازو به علت بیرون زدگی دیسک در ناحیه گردن فشرده می‌‌شوند باعث بروز سایر علایم و نشانه‌های نورولوژیکی از قبیل ضعف عضلانی، بی حسی و سوزن سوزن شدن در بازو خواهد شد. در صورتی که فقط یک دیسک درگیر شده باشد باعث بروز درد و مشکلات حاصل از آن در یک بازو خواهد شد و بیشتر در آن قسمت احساس می‌‌شود که عضلات و پوست دارای اعصاب بیشتری هستند علت بروز این امر این است که در اکثر مواقع دیسک فقط به سمت یک طرف بیرون می‌زند. در مواردی که چند عدد دیسک دچار بیرون زدگی شده اند هر دو بازو و نقاط مختلف آن درگیر خواهند شد. به ندرت بیرون زدگی دیسک در قسمت مرکزی کردن به وجود می‌آمد و بروز دیسک گردن در قسمت جانبی شیوع بیشتری دارد. بیرون زدگی یک عدد دیسک می‌تواند باعث درگیر شدن هر دو باز شود به علاوه با توجه به محدود شدن فضای موجود برای طناب نخاعی بیرون زدگی دیسک‌های بزرگ می‌‌تواند باعث تنگی کانال نخاعی گردن شود و به علت تنگ شدن کانال این ناحیه علائم و نشانه‌های دیگری به وجود بیاید یا حتی به خود طناب نخاعی فشار وارد شود و باعث بروز علائم اسپاسم در عضلات بازو گردد یا بر روی عملکرد پاها و مثانه تاثیر بگذارد. در صورتی که مدت زیادی از بروز بیرون زدگی دیسک گردن بگذرد ضعف عضلانی در نهایت باعث آرتروز عضلات درگیر شده و بی‌ حسی کامل پوست خواهد شد.

 دیسک گردن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

درد گردن می‌تواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد و بیرون ‌زدگی دیسک گردن فقط یکی از دلایل درد گردن است با این حال اکثر افرادی که مشکل بیرون زدگی دیسک گردن در آنها تشخیص داده شده است با علائم و نشانه‌های دیگری از قبیل درد بازو و بی حسی و سوزن سوزن شدن و ضعف عضلانی مواجه خواهند شد. داشتن علائم باعث می‌‌شود که تشخیص دیسک گردن در این بیماران راحت ‌تر از بیمارانی باشد که فقط دچار درد گردن هستند. پس از انجام ارزیابی‌های نورولوژیکی پزشک درخواست انجام سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی را خواهد داد ام آر آی یک روش بسیار مناسب برای نشان دادن دیسک گردن است و حتی می‌‌تواند درگیر شدن ریشه اعصاب و فشرده شدن آنها توسط دیسک را نشان دهد. اسکن ام‌ آر آی همچنین می‌تواند سایر بیماری‌های ستون فقرات که در کنار بیماری دیسک وجود دارند از قبیل تنگی کانال نخاعی ناحیه گردن را نشان دهد. این روش‌های عکس برداری به رد کردن سایر دلایل بروز درد بازو و یا بی حسی که به ستون فقرات ارتباط دارد از قبیل تومورهای ستون فقرات کمک خواهد کرد. در صورتی که پزشک با این موارد مواجه شود که آیا علت بروز علائم و نشانه‌های بیمار بیرون زدگی دیسک و مشکلات مرتبط با آن است درخواست انجام برخی تست‌ها از قبیل تست هدایت عصبی را می‌دهد که با هدف ارزیابی عملکرد اعصاب انجام خواهد شد.

 هدف فیزیوتراپی دیسک گردن چیست؟  

درمان بیرون زدگی دیسک گردن به این مسئله بستگی دارد که آیا دیسک باعث بروز علائم و نشانه‌های بیماری شده است یا خیر زیرا در همه موارد بیرون زدگی دیسک در ناحیه گردن و سایر نقاط ستون فقرات باعث بروز علائم و نشانه‌ها نمی‌شوند. بدون شک بیرون ‌زدگی دیسک ناحیه گردن همانند سایر دیسک‌ها می‌تواند باعث بروز علائم و نشانه‌ها شود. در این حالت فرآیند درمان بر روی کاهش التهاب و تورم اطراف دیسک و رفع التهاب ریشه عصب تمرکز می‌‌کند. متخصص فیزیوتراپی به کمک حرکات ورزشی خاص به رفع فشار از روی دیسک و اعصاب می‌‌پردازد تا دوباره بیمار با این علائم و نشانه‌ها مواجه نشود. متخصص فیزیوتراپی بر اساس میزان پیشرفت بیرون زدگی دیسک گردن از روش‌های متعددی استفاده می‌‌کند پزشکان را به فیزیوتراپی گاهی اوقات بر اساس شدت مشکلات و علائم و نشانه‌های بیمار به تجویز داروهای خوراکی می‌پردازد تا علائم و نشانه‌های کاهش پیدا کند و از میزان التهاب در ناحیه گردن او کاسته شود تا بیمار بتواند با متخصص فیزیوتراپی همکاری داشته باشد و از شدت علائم و نشانه‌های او کاسته شود و احساس بهتری پیدا کند.

 روش‌های فیزیوتراپی دیسک گردن  

فیزیوتراپی برای بیرون زدگی دیسک یک روش بسیار موثر است و هدف از انجام آن کاهش درد و سفتی و اسپاسم عضلات می‌باشد. به محض آنکه علائم و نشانه‌های حاصل از بیرون زدگی دیسک کاهش پیدا کرد متخصص فیزیوتراپی به شما برای بهبود قدرت و انعطاف پذیری عضلات کمک خواهد کرد. در مراحل شدید نیز فیزیوتراپی شامل رعایت کردن برخی نکات و توصیه‌ها در خصوص نحوه اصلاح فعالیت جسمانی، نحوه کاهش درد، و همچنین نکات مربوط به مصرف داروهای مسکن است. متخصص فیزیوتراپی به طراحی یک برنامه ورزشی می‌پردازد که به تسکین درد کمک می‌کند و باعث می‌شود گردن شما قوی و انعطاف پذیر باشد و از بروز آسیب دیدگی و مشکلات بیشتر در ناحیه گردن جلوگیری خواهد کرد. در فیزیوتراپی علاوه بر ورزش از مدالیته‌های منفعل متعددی از قبیل تراکشن دستی، تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست، تحریک الکتریکی و التراسوند تراپی استفاده می‌شود که هدف از کاربرد آنها رفع علائم و نشانه‌های حاصل از بیرون زدگی دیسک گردن و کاهش التهاب می‌باشد. در بخش زیر به طور دقیق بررسی برخی از روش‌های رایج فیزیوتراپی می‌‌پردازیم که برای درمان بیرون زدگی دیسک گردن کاربرد دارند.

 ورزش درمانی 

معمولاً روش‌های درمانی و مراقبتی با ورزش کردن و هدف قرار دادن حالت گردن شروع می‌شوند و پزشک به حرکت دادن گردن می‌پردازد تا فشار از روی آن برداشته شود. با رفع فشار از روی این ناحیه دیسک و اعصاب نیز دچار فشار کمتری خواهند شد. متخصص فیزیوتراپی با استفاده از برنامه ورزش درمانی به شما برای اصلاح حالت بدن و تقویت عضلات گردن به شیوه ای ایمن و بی خطر کمک خواهد کرد. هدف نهایی متخصص فیزیوتراپی کاهش درد است و به شما کمک می‌‌کند بتوانید هر چه سریع تر به انجام فعالیت‌های کاری و ورزشی خود بپردازید.

 به حرکت درآوردن مفصل 

التهاب مفاصل گردن باعث می‌‌شود که این نقاط باعث بروز درد موضعی و درد ارجاع دهنده به درون سر شوند و باعث بروز سردرد به شوند و این درد تا بازوها امتداد خواهد یافت و حرکت در آوردن مفصل روشی است که از آن برای حفظ حرکات صحیح مفاصل و رفع درد موضعی و ارجاعی استفاده می‌شود.

 تراکشن  

مدت بسیار زیادی است که از تراکشن برای درمان درد گردن به ویژه در مواردی که در به علت تنگی کانال نخاعی و بیرون زدگی دیسک به وجود آمده است استفاده می‌شود. تراکشن به افزایش ارتفاع و باز کردن ستون فقرات و رفع فشار از روی مفاصل و اعصاب ملتهب کمک خواهد کرد.

 ماساژ درمانی 

التهاب عضله نیز مانند التهاب مفصل می‌تواند باعث به وجود آمدن درد موضعی و ارجاعی شود. تصویری که مشاهده می‌کنید مربوط به عضله ذوزنقه ای فوقانی است که ماساژ دادن آن می‌‌تواند باعث کاهش درد گردن و سردرد شود. ماساژ درمانی تلاش بسیار موثر برای کاهش سفتی و التهاب عضلات از قبیل عضله ذوزنقه ای فوقانی است. ماساژ باعث بهبود گردش خون و بهبود قابلیت حرکتی و کاهش درد خواهد شد.

 الکتروتراپی 

در کنار تمرینات ورزشی مخصوص عضلات مرکزی از مدالیته‌های الکتروتراپی مانند لیزر درمانی، تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست و درمان‌های مداخله ‌ای برای تسکین فوری درد استفاده می‌‌شود. این مدالیته‌ها به ارسال جریان الکتریکی خفیف به عضلات می‌پردازند و در مراحل و در طول درمان برای کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرند. تحریک الکتریکی باعث می‌شود که اعصاب قسمت پشت سر نتوانند به ارسال سیگنال‌های درد بپردازند این امر باعث می‌‌شود که بدن به تولید اندروفین بپردازد زیرا اندروفین هورمون طبیعی بدن برای کاهش درد است. این مدالیته‌های درمانی در کاهش درد ناشی از بیرون زدگی دیسک مفید هستند به عنوان اولین خط درمان در نظر گرفته می‌‌شوند.

 طب سوزنی 

طب سوزنی یک روش درمانی است که از تعدادی سوزن بسیار ریز برای ورود به درون پوست و تحریک بافت‌های زیرین استفاده می‌کند. طب سوزنی یک روش بسیار موثر برای درمان نقاط ماشه ای عمیق درون عضلات گردن و شانه است.

 فیزیو پیلاتس 

فیزیو پیلاتس به ترکیب کردن شناخت بیومکانیک بدن توسط اصول فیزیوترابی با تمرینات ورزشی سلامتی می‌پردازد. فیزیو پیلاتس با استفاده از تمرینات ورزشی خاص به شناسایی مشکلات حرکتی و بهبود قدرت گردن خواهد پرداخت. در مواردی که درد گردن شدید است فیزیو پیلاتس شامل برخی تمرینات ورزشی خاص است که عضلات پایدار کننده درون شانه و گردن که به علت ضربه تروماتیک یا نامناسب بودن حالت بدن ضعیف شده ‌اند را هدف قرار می‌‌دهد.

 تزریق استروئید در درون اپی دورال 

در مواردی که علیرغم انجام تمرینات ورزشی فیزیوتراپی و اقدامات مداخله کننده علائم و نشانه‌های حاصل از دیسک گردن بهبود پیدا نکند و این مسئله بر روی توانایی عملکردی بیمار تاثیر بگذارد پزشک از تزریق استروئید به عنوان یک روش درمانی بسیار سودمند برای رفع التهاب و تورم اطراف دیسک و ریشه اعصاب استفاده خواهد کرد اما تزریق استروئید باعث درمان بیرون زدگی دیسک نمی‌شود. به عبارت دیگر تزریق استروئید نه باعث درمان بیرون زدگی دیسک گردن می‌شود و آن را از بین می‌‌برد آن چه که با تزریق استروئید به دست می‌‌آید از بین رفتن التهاب و باز شدن دریچه ای به روی فرد برای افزایش توانایی او به منظور انجام تمرینات کششی و تقویتی است تا عضلات گردنش قوی شوند و به این ترتیب از شدت علائم او کاسته شود.

 آیا فیزیوتراپی برای درد گردن سودمند است؟ 

پاسخ این سوال مثبت است و فیزیوتراپی ایمنی و کارایی بسیار زیادی برای گردن دارد. اکثر بیماران پس از درمان فوراً شاهد بهبود درد خود خواهند بود اما ممکن است برخی از آنها پس از ورزش کردن دچار درد یا سفتی خفیف شوند. در حال حاضر تحقیقات نشان داده است که این درد و ناراحتی طی مدت ۲۴ ساعت از بین می‌رود.

 چه موقع فیزیوتراپی جواب نمی‌دهد؟ 

عمل جراحی برای آن دسته از بیماران توصیه می‌شود که پاسخی به روش‌های غیر جراحی نداده اند. با این حال عوامل متعدد و تاثیر گذاری وجود دارد که باید قبل از تصمیم گیری برای عمل به آنها توجه کرد. این فاکتورها عبارتند از سن بیمار، وجود سایر بیماری‌ها، جراحی گردن در گذشته و مدت زمانی که از ابتلا به دیسک گردن می‌‌گذرد. روش‌های جراحی بسیار پیشرفته از قبیل دیسککتومی‌ و فیوژن ناحیه گردن و تعویض دیسک از جمله روش‌هایی هستند که با تاثیرات قابل توجهی در درمان دیسک گردن همراه می‌باشند. با توجه به پیشرفت‌های به دست آمده در عرصه فناوری می‌‌توان دیسککتومی ‌را به کمک روش‌های کم تهاجمی انجام داد که فقط از یک برش کوچک برای انجام عمل جراحی استفاده می‌شود. این روش‌های تخصصی و پیشرفته باعث کوتاه شدن دوران بهبود و افزایش شانس موفقیت عمل خواهند شد.

 توانبخشی فیزیوتراپی بعد از عمل 

در صورتی که شما به انجام عمل جراحی نیاز داشته باشید پس از عمل می‌توانید از خدمات فیزیوتراپی در برنامه توانبخشی خود استفاده کنید تا به سرعت بهبود پیدا کنید. متخصص فیزیوتراپی نحوه درست حرکت کردن را به شما یاد می‌دهد و به شما می‌گوید که باید از انجام دادن کدام حرکات خودداری کنید تا در آینده دچار آسیب دیدگی مجدد گردن نشوید. شما همچنین باید به انجام حرکات کششی و تقویتی مخصوص عضلات گردن بپردازید تا بتوانید کارهای روزمره خود را انجام دهید.